Lucmagn: da l’autra vart dalla barriera!

Cons da vus ein gia sedumandai, daco ch’il pass dil Lucmagn ei serraus pil traffic da vehichels igl unviern da dis da bial’aura? Astgar serender el territori serrau da mintga vart cun barrieras munta da saver «mirar davos las culissas». Tgei che succeda lu en quei territori san probablamein mo ils pli paucs s’imaginar.

Garantir la segirtad al pass ei cumbinau cun gronda responsabladad. Quella responsabladad sereparta sin pliras persunas: Ils manischunzs dallas maschinas da rumir la neiv, persunalitads cun enconuschientschas dalla tecnica ed experts dalla meteorologia, sco era persunas ch’enconuschan fetg bein las relaziuns el territori muntagnard.

La harmonia dil traffic e la veta locala san buca spitgar entochen che las empremas scrottas neiv crodan giuda tschiel. Ei sto vegnir planisau. Igl atun, cura che la feglia penda aunc vid las plontas en regiuns pli bassas, ses’aulzan ils helicopters gia sil pass. Nuot astga vegnir surschau alla casualitad. Nus stuein semover avon che la cozz’alva cuvieri las atgnadads dalla cuntrada. Perspectivs e la carezia per l’atgna tiara san spindrar la veta a biars carstgauns.

Pertscharts da quell’obligaziun dedicheschan ils «aunghels» da nossa val ina part da lur veta agl engaschament en favur dalla «siarp da catram» che colligia ils cantuns Tessin e Grischun. Da notgs sereinas sclareschan las steilas silla via dil pass e muossan la via che semova atras ina natira intacta. Ils umens dallas lavinas paran d’esser enzugliai en ina cozza e guder la ruasseivladad dil tschiel. Mo il cuolm ei enconuschents, el ei incalculabels. Magari cloma el schizun forzas dil tschiel.

Igl ei in auter di leusi nua che las neblas tuccan ina l’autra cun in det. Ramurs e vuschs amicablas ein d’udir. Ils «umens alvs» ein puspei da viadi.

Sara Testoni – biografia

Ella ha entschiet cun si’activitad da fotografar sco giuvna. Spert ha ella saviu sefascinar per las bellezias dalla tiara en siu contuorn. El decuors dils onns ha ella perscrutau persunalmein la tecnologia digitala ed ei seprofundada el studi da tecnicas innovativas dalla postproducziun. Ils davos diesch onns eis ella separticipada a numerus workshops e seminaris en Svizra ed egl exteriur. Parallelmein ha ella perfecziunau claramein e successivamein siu stil enten observar ils temas. «Jeu carezel da perpetnisar quei ch’ei nunusitau. Quei nunusitau fascinont ch’ei pusseivels da tener en regurdientscha sulettamein entras il mument e da retener quei per adina en ina fuorma egoistica.» Quei ei ina qualitad nobla che Sara Testoni muossa buca mo en sias ovras, mobein era sin sia via dil mintgadi da s’avischinar alla veta. Ella ei carschida si a Ligiaun, viva e lavura actualmein ella Val Blenio.

Las fotografias ein ina part d’in project da documentaziun ch’ei vegnius lantschaus 2020 e ch’ei sesviluppaus suls onns en treis stagiuns d’unviern. La lavur da Sara Testoni dat in’egliada pregnanta e ruffinada sigl engaschament al pass. Ei vala la peina da prender investa dallas fotografias che muossan ina realitad, buca in spitachel. Il sentiment discret, magari formaus silla detta pei, dat ina vesta ch’ei mai evidenta e ch’ei reservada sulettamein agl experimentau. La seria da fotos seprofundescha ella veta dils carstgauns, embratscha amicablmein e meina tiel davos crap. Leusi, nua ch’ils umens dil Lucmagn san palpar il tschiel.  

Copyright Sara Testoni